Tiyatro, yüzyıllardır sahnede, sahici bir anı
paylaşmanın en etkili yollarından biri oldu.
Bir oyuncunun nefesi, sahnede yankılanan bir replik, seyircinin toplu
sessizliği...
Hepsi o eşsiz tiyatro dilinin parçaları. Ama zaman değişti; tiyatro ise
değişimi kucaklamayı bildi.
Bugün artık hem perdede hem de ekranda yankılanıyor bu dil.
thehouseseat olarak biz tiyatronun özüne,
köklerine, o kadim anlatı biçimine bağlıyız.
Ama bir yandan da onun geleceğine, yeni biçimlerine alan açıyoruz.
Bu yazıda, klasik sahneyle birlikte dijital sahnenin de paylaştığı tiyatro
terimlerini birlikte hatırlıyoruz.
Hem nostaljik hem çağdaş bir sözlük gibi...
"Perde"
Hâlâ Açılıyor
Klasik sahnede kırmızı kadife bir perde açılır.
Dijitaldeyse ekran karanlıktan ışığa döner.
İster fiziki bir salonda, ister ekranda olsun; tiyatro, hâlâ "perde
açılıyor" hissiyle başlıyor.
Reji: Her
Dönemin Yönetmeni
Reji, yani oyunun rejisi, sahnede oyuncuyu
yönlendirir.
Dijitaldeyse hem oyuncuyu hem de izleyicinin deneyimini kurgular.
Ama temel işlev aynı: Hikâyeyi anlatmak, duyguyu izleyiciye geçirmek.
Suflörlük Hiç
Bitmedi
Fiziksel sahnede kuliste gizlenen bir fısıltıydı
suflör.
Bugün, ekran arkasındaki hazırlıklar, altyazılar, sessiz kılavuzlar aynı görevi
sürdürüyor.
Sahne değişse de destek aynı.
Sahne Nerede
Başlar?
Ahşap bir platform, kırmızı koltuklu bir salon ya
da bir telefon ekranı...
Sahne, artık oyuncunun nefes aldığı ve izleyicinin etkilendiği her yer olabilir.
Ama unutmayalım, fiziki sahnelerin kokusu, ışığı ve sıcaklığı da hâlâ eşsizdir.
Işık ve Ses:
Her Yerde Atmosfer Kurar
Salon tiyatrosunda ışık sahneyi kurar, dijitalde
kadrajı tamamlar.
İki dünyada da seyircinin atmosferle kurduğu bağ aynı kalır.
Teknolojiyle zenginleşse de, ışığın ilk amacı hâlâ duyguyu göstermektir.
Kulis: Her
Zaman Hazırlığın Adı
Kulis, tiyatronun arka planı; sessiz, yoğun ve
heyecanlı bir hazırlık alanı.
Fizikselde fısıltılarla, dijitalde ekran arkası bağlantılarla yaşanır.
İki biçim de aynı amaç için var: Oyun başladığında her şey hazır olsun diye.
Seyirci Nerede
Olursa Olsun
En ön sırada oturanla, koltuğunda ekran başında
oturan aslında aynı deneyimin peşinde:
Bir hikâyenin içine girmek, bir duyguda birleşmek.
Fiziksel sahnelerdeki seyirci de, dijitaldeki de tiyatronun asli parçasıdır.
Tiyatro
Aynıdır: Yeri, Zamanı, Biçimi Değişse Bile
Tiyatro evrilir, teknolojiye ayak uydurur, ama
özü değişmez.
Bir oyuncunun gözlerindeki yaş, bir karakterin çatlayan sesi, ister salonda
ister ekranda izleyin, sizi yakalar.
Çünkü tiyatro, insana dair olan her şeyle ilgilidir.
thehouseseat olarak biz tiyatroyu her yerde
yaşatmak istiyoruz.
Sahnede, ekranda, kalpte…
Çünkü tiyatro, yeri ne olursa olsun insanla buluştuğunda anlam kazanır.